معرفی پروتئین وی
پروتئین وی، یک کمپلکس پروتئینی مشتق شده از شیر (۲۰ % از کل پروتئین موجود در شیر) است که در ترکیبات آن لاکتوفرین، بتالاکتوگلوبین، آلفا لاکتاآلبومین، گلیکوماکروپپتید و اینوگلوبینها یافت میشوند. با این حال ترکیبات گوناگونی از این نوع ماده وجود دارد که حاوی مقادیر متفاوتی از کربوهیدرات، پروتئین، ایمنوگلوبین و مواد معدنی مختلف مانند کلسیم است.
شواهد مستقیم و غیرمستقیم حاکی از آن است که این مکمل میتواند یک مکمل پروتئینی قبل و بعد از ورزش در تمرینهای مقاومتی برای تحریک سلولهای ماهیچهای باشد. به عنوان مثال، مصرف پروتئین/آمینواسید و همزمانی تمرینات مقاومتی نقش بسزایی را در افزایش میوفیبرهای (بافت عضلهای) ناحیه سطح مقطع در مقایسه با یک کربوهیدرات فاقد انرژی و خاصیت دارویی دارند و این ترکیبات، توده عضلانی و تمام عضلهی ناحیه سطح مقطع یک فرد لاغر و بدون چربی را افزایش میدهند. در ادامه بدن سنتر به معرفی انواع پروتئین وی میپردازد همچنین برای دریافت مشاوره میتوانید بر روی مربی آنلاین کلیک کنید.
انواع پروتئین وی
بستگی به استفاده مورد نظر، این مکمل را می توان به عنوان یک مایع پاستوریزه شده تازه یا در فرم های تغلیظ شده تهیه کرد. انواع این مکمل شامل:
- کنستانتره پروتئین وی (WPC)
- پروتئین وی ایزوله (WPI)
- نوع هیدرولیز شده
- نوع لاکتوز کاهش یافته
- نوع دمینرال (بدون املاح)
محصولات چگال شده میزان پروتئین را حفظ میکنند و کمتر از اجزای غیر ضروری مانند لاکتوز و چربی را در خود جای میدهند. نوع کنستانتره این ماده (WPC) تقریبا ۳۴-۸۵% پروتئین و مقادیر خیلی کمی لاکتوز، چربی و املاح معدنی دارد درحالیکه پروتئین وی ایزوله (WPI) حدود ۹۰% پروتئین با چربی کم یا بدون آن تشکیل شده است.
فواید
این مکمل دارای فواید زیادی است که در منابع پروتئین دیگر مانند سویا و تخم مرغ مشاهده نمیشود. همچنین این ماده میتواند توده بدون چربی بدن را طی رژیمهای بدون انرژی یا با انرژی محدود حفظ کند و همچنین دارای مزایایی همچون برقرارکننده سلامتی در سیستم قلبی و عروقی، همراه با فعالیت ضد میکروبی و ضد ویروسی، تعدیل کننده ایمنی و فراهمکننده قابلیت ضد سرطانی باشند.
پروتئین وی و سندروم متابولیک
چاقی یک شرایط قابل پیشگیری است که از سال ۱۹۸۰ به بیش از سه برابر رسیده است. در مقیاس جهانی، تقریبا ۳۹ درصد از بزرگسالان در سن ۱۸ سالگی یا بالاتر دارای اضافه وزن و ۱۳ درصد چاق بودند. چاقی به طور قابل‌توجهی خطر توسعه سندروم متابولیک (MS) را افزایش میدهد که شامل تعدادی از اختلالات فیزیولوژیکی همچون چاقی شکمی، تحمل گلوکز، مقاومت انسولین بالا، آتروژنیک دیسپیدمی (اختلالات چربی خون)، فشار خون بالا (BP)، کاهش عملکرد اندوتلیال، سفتی عروقی و التهاب میشود. افراد با این سندروم،
پنج برابر بیشتر در معرض خطر توسعه دیابت نوع ۲ (T2D) هستند و سه برابر بیشتر احتمال حمله قلبی یا سکته در مقایسه با افراد فاقد این سندرم را خواهند داشت. مطالعات اخیر در مورد پیشگیری و درمان این سندرم بر مواد مغذی رژیم غذایی متمرکز شده است. مصرف رژیمهای پروتئین بالا منجر به از دست رفتن چربی بدن و کاهش توده بدون چربی بدن میشود، با این حال، این مزایا میتواند بسته به منابع مختلف پروتئین متفاوت باشد. اخیرا مصرف روزانه پروتئین وی فواید زیادی را در سلامتی نشان داده است.
پروتئین وی و فشار خون بالا
اگرچه مطالعات انسانی در مورد اثرات مثبت این مکمل در فشار خون محدود است، اما پژوهشهای اخیر تاثیر مثبت و معنیدار این مکمل را در این بیماری تایید میکنند. یک پژوهش حاد (کوتاه مدت) در زنان یائسه با اضافه وزن و بدون داشتن فشارخون نشان داد که یک وعده غذایی با ۴۵ گرم پروتئین وی ایزوله شده (WPI) یا کازئین منجر به کاهش فشار- سیستولی و دیاستولی بعد از غذا می شود. در پژوهشی بلند مدت، بررسی ۶ هفتهای در مشارکتکنندگان با فشارخون روی مرز ( و ) به طور تصادفی با پروتئین وی هیدرولیز شده (فعال) یا نوع اصلاح نشده (نمونه شاهد) تیمار شدند که نتیجه آن نشان داد که مصرف نوع هیدرولیز شده به طور معنی داری فشار خون سیستول را در حدود ۸ میلیمتر جیوه و دیاستول را در حدود ۵/۵ میلیمتر جیوه کاهش میدهد.
پروتئین وی و سختی شریانی
مصرف ۵۰ گرم پروتئین وی ایزوله شده (WPI) روزانه برای بهبود گلوکز و انسولین بعد از غذا و دراز مدت اثبات شده است. مصرف مکمل حداقل برای ۶ ماه، تقریبا ۵۰ گرم در روز از نوع کنستانتره (WPC) و نوع ایزوله شده (WPI) باعث تغییرات مثبت در وزن و ساختار بدنی فرد میشود. اثرات مثبت این مکمل در سیری و جذب انرژی به نظر می‌رسد با وزن بدن و یا BMI ارتباط داشته باشد، به طوری که دوزهای بین ۴۵ تا ۵۰ گرم برای لاغر شدن مفید هستند، اما برای افراد چاق مناسب نیستند. مصرف این مکمل میتواند سختی شریانی را کاهش دهد به طوری که دوز ۵۴ گرم نوع ایزوله شده (WPI) شاخص سفتی عروق (یک شاخص اندازه گیری سیستمی سختی شریانی که از شکل موج صعودی فشار آئورت حاصل می شود) را بعد از ۱۲ هفته کاهش میدهد.
اثرات اصلی و جانبی
این مکمل به سرعت از معده خالی شده و به روده کوچک منتقل میشود و در تعدادی از فعالیتهای زیستی در روده و گردشخون دخیل است. هنوز دقیقا مشخص نیست که کدام محصول این مکمل اثرات جداگانهای در کاهش ریسک سندروم متابولیک (MS) دارد. مصرف زیاد این مکمل نیز ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، درد، نفخ و اسهال شود. در افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، نوع هیدرولیزشده یا ایزوله بهتر از کنستانتره است. افرادی که مشکلات کبدی و کلیوی دارند نیز، قبل از مصرف بایستی با پزشک خود مشورت کنند.
نحوه و مقدار مصرف
ابتدا بایستی نمودار نیازمندی به پروتئین را از یک منبع آنلاین به دست آورد. پروتئین بیش از حد مورد نیاز برای بدن، می تواند منجر به عوارض جانبی و اثر معکوس شود، به خصوص که این عوارض برای کلیه شاخصتر است. به خاطر همین زمانی که از این مکمل استفاده میشود، بهره بردن از یک نمودار پروتئینی یک ابزار مهم محسوب میشود.
براساس وزن، مقدار پروتئین مورد نیاز افراد محاسبه میشود. توصیه میشود آقایان و بانوان بالغ (۱۹-۵۰ ساله) ۸ گرم پروتئین برای هر ۲۰ پوند از وزن بدن (۸/۰ گرم از این ماده در کیلوگرم) در روز مصرف کنند. به عنوان مثال، فردی با ۱۵۵ پوند (۷۰ کیلوگرم) باید روزانه ۵۶ گرم پروتئین دریافت کنند. به طور کلی ورزشکاران سرعتی و استقامتی ممکن است بیش از ۲/۱ تا ۴/۱ گرم در هر کیلوگرم از وزن بدن نیاز داشته باشند.
مقدار پروتئین مصرفی از مواد غذایی را از طریق منابع آنلاین در طول روز و هفته به دست آورید. این مقادیر را با مقادیر مورد نیاز روزانه طبق توضیحات بالا مقایسه کنید و نهایتا براساس مشخصات مکمل، مقدار مصرفی را تعیین نمایید. پروتئین وی به راحتی در رژیم غذایی ترکیب می شود. می توان پودر آنرا به اسموتیها،
ماستها یا به سادگی با آب یا شیر مخلوط کرد. ۲۵-۵۰ گرم در روز (۱-۲ قاشق غذاخوری) یک دوز معمولا توصیه می شود، اما حتما دستورالعمل دوز مصرفی روی بسته بندی را رعایت کنید.
برندهای معتبر تولید کننده (موجود در ایران)
- Optimum Nutrition Gold Standard 100% Whey
- Optimum Nutrition Platinum Hydrowhey Protein Powder, 100% Hydrolyzed Whey Protein Isolate Powder, Flavor: Turbo Chocolate, 3.5 Pounds
- Cellucor COR-Performance Whey
- Scitec Nutrition 100% Whey Professional Protein Powder
- TwinLab 2.27Kg Double Chocolate Whey Fuel
- Golden Whey Karen (Persian brand)
